Frakcja wyrzutowa serca - czym jest i w jakim celu się ją sprawdza?
Frakcja wyrzutowa, czyli EF serca (z ang. ejection fraction) to podstawowy parametr pozwalający ocenić kondycję mięśnia sercowego. Informuje o ogólnej sprawności naszego serca i przewidzieć możliwe schorzenia, z którymi możemy borykać się w przyszłości. Zobacz, na czym polega EF serca i o czym mogą świadczyć nieprawidłowe wyniki.
1. Co to jest frakcja wyrzutowa serca
Frakcja wyrzutowa lewej komory serca (ang. left ventricle ejection fraction) to najczęściej wykorzystywany w diagnostyce parametr sercowy. W skali procentowej określa on zmiany w objętości lewej komory podczas jej pracy. Wskazuje też na to, jaki odsetek krwi jest wyrzucany z lewej komory podczas każdego skurczu.
Frakcja wyrzutowa serca jest więc stosunkiem objętości wyrzutowej do objętości koncowoskurczowej.
2. Jaka jest prawidłowa frakcja wyrzutowa serca?
Trudno mówić o normach frakcji wyrzutowej, ponieważ może się ona zmieniać w zależności od wieku, rodzaju wykonywanej pracy czy stylu życia.
O prawidłowych wartościach dla tego parametru mówimy, kiedy frakcja wyrzutowa serca wynosi około 50%. Sytuacja idealna z punktu widzenia medycyny jest wówczas, kiedy wynosi ona 60%.
Frakcja wyrzutowa serca nigdy nie osiąga wartości 100%, ponieważ serce nie jest w stanie wyrzucić tyle samo krwi, ile dostało.
Frakcja mniejsza niż 50% może wskazywać na zaburzenia pracy serca. Najbardziej zaniepokoić powinna wartość mniejsza nić 35% - w takiej sytuacji może być konieczne wszczepienie kardiowertera-defibrylatora, który przypomina swoim działaniem rozrusznik serca.
3. Jak sprawdzić frakcję wyrzutową serca?
Najprostszym badaniem, które pozwala ocenić wartość EF jest badanie ultrasonograficzne (USG serca). W ten sposób najłatwiej jest ocenić ten parametr, jednak może to zrobić także na kilka innych sposobów.
Jeśli pojawią się jakieś komplikacje, uniemożliwiające wykonanie USG, o wartości frakcji wyrzutowej poinformuje nas także tzw. echo serca, przeprowadzone metodą Simpsona lub Teicholza. Niektóre echokardiografy dodatkowo oferują trójwymiarowe obrazowanie mięśnia sercowego, co zwiększa dokładność diagnozy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Czasem w ocenie wartości frakcji wyrzutowej serca pomaga wykonanie rezonansu magnetycznego, jednak nie jest to częsta praktyka.
Innym badaniem, pozwalającym na określenie tego parametru, jest wentrykulografia. Jest to jednak inwazyjna metoda, ponieważ wymaga podania kontrastu. Przez to praktycznie się jej nie stosuje.
4. Wskazania do określenia frakcji wyrzutowej
Frakcję wyrzutową określa się zwykle u osób po zawale serca, a także w przypadku podejrzenia niewydolności lub innych schorzeń w obrębie mięśnia sercowego.
Najczęściej parametr ten określa się w przypadku:
- podejrzenia niewydolności serca
- wady w obrębie zastawek
- zapalenie mięśnia sercowego
- zawał serca
Podstawą do wykonania tego badanie jest także utrzymujące się nadciśnienie tętnicze - w tej sytuacji ma ono charakter profilaktyczny, nie diagnostyczny.
Określenie tego parametru zleca kardiolog.
5. Obniżenie frakcji wyrzutowej serca
Jeśli wartość EF serca jest wyraźnie zaniżona, może to świadczyć o pogorszeniu kondycji naszego mięśnia sercowego.
Zwykle w przypadku niskiej frakcji wyrzutowej należy kontynuować diagnostykę w kierunku:
- niewydolności serca
- choroby niedokrwiennej serca
- wad zastawek
Nie należy dodatkowo pomijać także innych zaburzeń pracy serca, mniej lub bardziej poważnych - wszelkich arytmii, wad genetycznych, etc.
6. Objawy zaniżonej frakcji serca
Jeśli nasze serce wyrzuca zbyt mało krwi podczas rozkurczania, może pogorszyć się nasze ogólne samopoczucie. Najczęstsze objawy nieprawidłowej wartości EF serca to:
- szybsza męczliwość
- duszności
- nadmierna potliwość
- blada cera
- zimne dłonie i stopy
Czasem jednak niska frakcja wyrzutowa może nie dawać żadnych wyraźnych objawów, wówczas przez długi czas pozostaje niewykryta.
7. Leczenie niskiej frakcji wyrzutowej
Leczenie uzależnione jest od przyczyny obniżonej EF serca. Dlatego po uzyskaniu nieprawidłowych wyników należy kontynuować diagnostykę.
Po wykryciu przyczyny kardiolog ustala konkretny, indywidualny plan leczenia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
