Zapalenie wsierdzia - przyczyny, objawy, powikłania, leczenie
Zapalenie wsierdzia oznacza stan zapalny wewnętrznej błony wyścielającej serce, czyli wsierdzia. Zapalenie najczęściej pojawia się w zastawkach serca, niciach ścięgnistych oraz mięśniach brodawkowatych. Zapalenie wsierdzia może być infekcyjne (powstałe wskutek zakażenia bakteriami lub grzybami) lub reumatyczne (powstałe wskutek gorączki reumatycznej).
1. Zapalenie wsierdzia - przyczyny, objawy i powikłania
Zapalenie wsierdzia w blisko 80 proc. przypadków wywołuje gronkowiec złocisty. Chorobę mogą powodować także paciorkowiec zieleniejący, dwoinka zapalenia płuc i dwoinka rzeżączki, a w 10 proc. przypadków jest to paciorkowiec kałowy.
Rzadko przyczyną zapalenia wsierdzia jest zakażenie grzybicze – grzybami Candida albicans i Aspergillus, a jeszcze rzadziej patogenem wywołującym zapalenie wsierdzia są chlamydie, mykoplazmy czy riketsje. Bakterie i inne mikroorganizmy wywołujące zapalenie zwykle przedostają się do wsierdzia poprzez jamę ustną, np. zepsute zęby czy choroby przyzębia.
Na zapalenie wsierdzia szczególnie narażone są osoby:
- mające wszczepione sztuczne lub biologiczne zastawki serca;
- mające stymulator serca;
- mające wrodzone lub nabyte wady serca (np. niedomykalność zastawki);
- cierpiące na kardiomiopatię przerostową;
- poddawane cewnikowaniu serca;
- uzależnione od narkotyków zażywanych dożylnie.
Niecharakterystyczne objawy stanu zapalnego toczącego się we wsierdziu to:
- gorączka,
- nadpotliwość,
- nocne poty,
- zimne ręce i stopy,
- ból pleców,
- osłabienie,
- spadek masy ciała,
- przyśpieszenie akcji serca.
Bardzo rzadko występuje objaw charakterystyczny dla zapalenia wsierdzia – są to guzki Oslera (bolesne grudki pojawiające się na stopach i dłoniach). W przypadku, gdy zajęte jest prawe serce, mogą pojawić się zapalenie płuc, osłabienie i gorączka. Jeśli zapalenie zajmie lewe serce, pojawiają się objawy niewydolności serca oraz zatory.
Zapalenie wsierdzia wywołuje powstawanie w dotkniętym obszarze złogów z płytek krwi, bakterii i fibrynogenu, tzw. wegetacji. Nawarstwianie się tych niekorzystnych substancji i toksyn może doprowadzić nawet do uszkodzenia serca – np. przedziurawienia zastawek, zerwania nici ścięgnistych, powstania przetok, tętniaków zapalnych, ropni okołozastawkowych oraz zatorów.
Jeśli powstaną takie schorzenia serca, wywołują one patologiczne szmery w sercu, które są możliwe do zauważenia podczas osłuchiwania chorego.
2. Zapalenie wsierdza - leczenie
Aby skutecznie leczyć zapalenie wsierdzia, należy je przede wszystkim poprawnie zdiagnozować. Do diagnozy zwykle nie wystarczają objawy, gdyż są one bardzo niecharakterystyczne. Przeprowadza się echokardiogram, a także – jeśli podejrzewa się infekcyjne zapalenie wsierdzia – badanie krwi w kierunku bakterii wywołujących tę chorobę oraz wykonuje się posiew na obecność różnych bakterii.
Zapalenie wsierdzia wymaga specjalistycznego leczenia. Pacjent powinien leżeć i odpoczywać, aż do poprawy jego stanu. Ważne w tym przypadku jest także zapobieganie wystąpieniu schorzenia u osób, które są na nie szczególnie narażone, np. z wadami serca. Powinny one szczególnie dbać o higienę jamy ustnej, aby zęby nie stały się źródłem infekcji. Warto pamiętać, że jeśli zapalenie wsierdzia nie jest leczone, kończy się śmiercią.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.